Ιστορικά και αρχαιολογικά μνημεία

ΑΡΧΑΙΑ ΜΗΘΥΜΝΑ


 Με ευκαιρία την διάνοιξη του εθνικού δρόμου Κολυμβάρι- Καστέλι και κοντά στην περιοχή των Νοπηγείων βρέθηκε εκτεταμένος οικισμός προϊστορικών και ιστορικών χρόνων,πιθανότητα η αρχαία κρητική πόλη Μήθυμνα. Στο 6ο Διεθνές συνέδριο προϊστορικού Αιγαίου η αρχαιολόγος
 και διευθύντρια της ΚΕ΄ αρχαιολογικής εφορίας Χανίων υποστήριξε την άποψη αυτή,καταθέτοντας στοιχεία από την ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε στην περιοχή 1990-91.
  Α) Από τις ως και σήμερα ενδείξεις στο νότιο άκρο της οδού και ΒΑ του λόφου «Τρουλιά» ήρθε στο φως τμήμα αρχαίου ισχυρού παραλιακού τοίχου. Το εύρημα αυτό έδωσε το έναυσμα για την διεξαγωγή ανασκαφής πολύ περιορισμένης έκτασης, που έφερε στο φως μόνο ισχυρούς τοίχους.
Β) Νότια σε απόσταση 300 μέτρων από την εθνική οδό, στην περιοχή του νεκροταφείου του Αγίου Δημητρίου Δραπανιά, με αφορμή την κατασκευή αρδευτικού δικτύου το 1983 είχαν επισημανθεί αρχαιότητες που ανήκουν στην Μινωική περίοδο και εντάσσονται στις δραστηριότητες του αρχαίου οικισμού των Νοπηγείων.
Στην θέση «Σκούντενας» και μεταξύ των περιουσιών Ν. Κορακάκη και Γ. Λυγιδάκη το 1984 έγινε δοκιμαστική ανασκαφή και βρέθηκαν 73 ακέραια αγγεία – βρίσκονται στην πρώτη αίθουσα του νέου μας Μουσείου- στοιχεία που δείχνουν ότι υπάρχει εκεί τελετουργικός αποθέτης και κάπου ναός ή ιερό. Το 1991 στην ίδια περιοχή και στην ίδια ανασκαφή βρέθηκαν άλλα 107 αγγεία, όλα άωτα κωνικά κύπελλα, εκτός από 6 κωδωνόσχημα (bell cups). Νότια της ανασκαφής έγινε άλλη τομή που έφερε στο φως άλλα 78 αγγεία ίδια με της άλλης τομής. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος έγινε και τρίτη τομή λίγο ποιο μακριά που έφερε στο φως άλλα 80 αγγεία τα περισσότερα άωτα κωνικά. Κάπου υπάρχει λοιπόν ναός!! Περισσότερα στοιχεία για την αρχαία Μήθυμνα; Που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη δεν υπάρχουν ως και σήμερα. Φυσικά δεν μπορεί να μην αναφέρουμε και τον μεγάλο περιηγητή Robert Pashley που φτάνοντας στην περιοχή μας το 1834 αναφέρει στο βιβλίο του : «Θα προσθέσω ότι, στη νοτιοανατολική γωνία της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου υπάρχει τμήμα κυκλικού τοίχου. Έμαθα από τον Αντώνιο (Χαραδάκη) ότι την εποχή της επανάστασης  οι Έλληνες έσκαψαν εδώ «και βρήκαν μια γυναίκα και ένα παιδί από μάρμαρο και τα έστειλαν  στο Ανάπλι». Ήταν είκοσι πέντε αυτοί που έσκαψαν και ο καθένας έλαβε αργότερα εννέα δολάρια από την πώληση των αγαλμάτων. Εξάλλου αργότερα ήρθε εδώ ένας Μήλιος, ο Ιωάννης,  ο επονομαζόμενος Αντίκα-Γιάννης, επειδή ήταν έμπορος αρχαιοτήτων. Μου λένε μάλιστα διάφορες καταπληκτικές ιστορίες σχετικά με την εμφάνιση ενός υπερφυσικού νέγρου ο οποίος, όταν οι ανασκαφές ανακάλυψαν κάποια είσοδο, στάθηκε μπροστά με το σπαθί του απαγορεύοντας τους να δουλέψουν και τους εμπόδισε  …Αφού ολοκλήρωσα την έρευνα των ερειπίων στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ανέβηκα σε ένα μικρό λόφο που βρίσκεται ένα τέταρτο του μιλίου Ν.-Ν.Α.της εκκλησίας και νότια της Νόπιας. Στην νοτιοδυτική πλαγιά του λόφου υπάρχουν δύο τετράγωνοι πύργοι οι οποίοι ενώνονται με τοίχο μήκους τριάντα βημάτων …Πρόκειται μάλλον για φρούριο, ενώ από την τοιχοδομία φαίνεται ότι πρέπει να ήταν έργο Ελλήνων ή των Σαρακηνών του ενάτου αιώνα ή της τελευταίας βυζαντινής περιόδου.. Τα κατάλοιπα στην εκκλησία, αν και ισχνά, αρκούν για να υποδηλώσουν ότι κάποτε υπήρχε εδώ μια αρχαία πόλη.  Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι βρισκόμαστε στη θέση της αρχαίας Μήθυμνας.


ΠΗΓΗ: ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ 1989-91

 
Βίλλα Τρεβιζάν:



Εμμ. Μαρινάκης.

Ιστορικός- Αρχαιολόγος

2011.



Η Βίλλα Trevizan στον οικισμό Κόκκινο Μετόχι του Δραπανιά Κισάμου αποτελεί εξαίσιο δείγμα ενετικής αρχιτεκτονικής (με στοιχεία της τοπικής οικοδομικής παράδοσης) και συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα και αντιπροσωπευτικότερα μνημεία κοσμικού χαρακτήρα της περιόδου της Αναγέννησης στην Κρήτη (15ος-16ος αι. μ.Χ.).

Την αρχιτεκτονική μορφή της Βίλλας Τρεβιζάν μελέτησε κατά τη δεκαετία του ’80 η Δρ. Ι. Σωτηρίου στη διατριβή της.

Σύμφωνα με τη μελέτη της κ. Σωτηρίου: πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα δείγματα φεουδαρχικής κατοικίας υπαίθρου[1]. Ο κύριος χώρος κατοίκησης των αριστοκρατών βρισκόταν στον όροφο (piano nobile), ενώ στο ισόγειο στεγάζονταν αποθήκες αγροτικών προϊόντων και φυλάσσονταν τα άλογα και η άμαξα της οικογένειας. Τα οξυκόρυφα τόξα του ισογείου βοηθούσαν στη στήριξη των δοκαριών του μεσοπατώματος. Η πρόσβαση στον όροφο εξασφαλίζεται με εξωτερική σκάλα που στηρίζεται σε τόξα. Η κύρια είσοδος τονίζεται με παραστάδες και αέτωμα, στο τύμπανο του οποίου είναι λαξευμένο το οικόσημο. Ο κεντρικός χώρος είναι υπερυψωμένος. Στην πρόσοψη εκατέρωθεν της εισόδου υπήρχαν δύο μεγάλα παράθυρα. Διατηρείται  το Νότιο, ενώ το Βόρειο έχει μετασκευαστεί ( σώζονται ίχνη από τη βάση του) και στη θέση του έχουν ανοιχτεί δύο μικρότερα παράθυρα επί Τουρκοκρατίας. Αντίστοιχα παράθυρα υπήρχαν και στο Βόρειο τοίχο, τα οποία κτίστηκαν και στη θέση τους ανοίχτηκαν μικρότερα. Ένα μεγάλο παράθυρο στη Δυτική όψη φώτιζε τον κεντρικό χώρο υποδοχής. Εκατέρωθεν της ευρύχωρης κεντρικής αίθουσας διατάσσονται τα υπόλοιπα ιδιωτικού χαρακτήρα δωμάτια του ορόφου (υπνοδωμάτια, κουζίνα κ.ά). Σε καλή κατάσταση διατηρείται η καμινάδα στη δυτική όψη και ο φούρνος. Περίτεχνη είναι η λάξευση της πέτρας, όπως φαίνεται στα διακοσμητικά στοιχεία: π.χ. τα φουρούσια στη βάση των παραθύρων, οι παραστάδες, τα γείσα, οι κορνίζες κ.ά. Υστερότερη προσθήκη φαίνεται να είναι η επέκταση του περιβόλου της αυλής προς Βορρά. Το μεγαλύτερο μέρος του Βόρειου και Νότιου εξωτερικού τοίχου έχουν καταρρεύσει, δημιουργώντας τεράστια στατικά προβλήματα και στα εναπομείναντα τμήματα του κτηρίου.



Σύντομη Ιστορική Αναφορά στην Ενετική οικογένεια Trevizan:


Η σχέση της έπαυλης στην συνοικία Κόκκινο Μετόχι του Δραπανιά με την φημισμένη οικογένεια των Trevizan διαπιστώθηκε από τον σπουδαίο Ιταλό περιηγητή και αρχαιολόγο G. Gerola, που επισκέπτηκε την Κρήτη το 1905, (στο έργο του Monumenti Veneti nellisola di Creta, vol. III, pp. 258-259), ο οποίος αναγνώρισε το ανάγλυφο οικόσημο στο αέτωμα, πάνω από την κύρια είσοδο του ορόφου το οποίο δυστυχώς σήμερα δεν σώζεται ευκρινώς [2] (εικ.2). Σε ένα πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό «Αρχαιολογία, Ιουνίου 2009, σελ. 80, 82» του μαθηματικού Βασ. Κνιθάκη



[1] Ι. Σωτηρίου, «Η βίλλα Τρεβιζάν, μία ενετική βίλλα στο νομό Χανίων», περ. Αρχαιολογία, τευχ. 26, Μάρτιος 1988, 61-63.
Για την αρχιτεκτονική και την αποκατάσταση της έπαυλης Τρεβιζάν μελετάει την τρέχουσα περίοδο η συντοπίτισσά μας Γ. Καλάθια, φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής στο ΑΠΘ.
[2] G. Gerola, Monumenti veneti IV, pp.237, n. 248

έχουν εκφραστεί κάποιες επιφυλάξεις για την ταύτιση αυτή, θεωρώντας ότι το οικόσημο δεν είναι ευκρινές και μοιάζει επίσης με αυτό της οικογένειας των Γαβαλάδων. Επίσης, με βάση προικοσύμφωνα του 16ου αι. έχει υποστηριχθεί η κατοχή κτημάτων στην περιοχή του Δραπανιά από την  οικογένεια Pollani[1].

Τα χωριά Cato Drapanea και Apano Drapanea αναφέρονται στην απογραφή του βενετού Καστροφύλακα το 1583. Στην περιοχή του Δραπανιά ο G. Gerola κατέγραψε και άλλα τρία κτίσματα της ενετικής περιόδου i) τη βίλλα Clussia στη γειτονιά Ναγιπιανά με επιγραφή 1637 ii) μία οικία στην γειτονιά Απανοχώρι και iii) μία οικία στη γειτονιά Φρασκιανά κοντά στο ναό του Αγ. Νικολάου, που υπήρξε έδρα του επισκόπου Κισάμου Φαζού.

Οι πληροφορίες που μας δίνουν οι μέχρι σήμερα έρευνες των ιστορικών εγγράφων επί Ενετοκρατίας για το ποίοι ήταν οι ιδιοκτήτες των επαύλεων της περιοχής Κισάμου και για το βίο τους είναι ελάχιστες. Γνωρίζουμε ότι πολλοί Ενετοί φεουδάρχες εκτός από την επίσημη οικία τους στα μεγάλα αστικά κέντρα του νησιού, διέθεταν παράλληλα και πολυτελείς εξοχικές κατοικίες κοντά στα κτήματά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η έπαυλη Retonda στις Καλάθενες που βασίστηκε σε πρότυπα του φημισμένου Ιταλού αρχιτέκτονα Andrea Palladio. Εκτός από την villa Retonda διατηρείται και ένα άλλο ενετικό οικιστικό συγκρότημα στις Καλάθενες, (σημερινής ιδιοκτησίας Παπαντωνάκη), που διαθέτει περίτεχνο τοξωτό θύρωμα με ανάγλυφο θυρεό (φθαρμένο) και χρονολογία 1630.

Για την ταύτιση των ιδιοκτητών ενετικών οικιών βοηθούν τα οικόσημα, όπου αυτά σώζονται (π.χ. στα Παλαιά Ρούματα έχει βρεθεί σε οικία το οικόσημο των Renier, ενώ σε θυρώματα στην παλιά πόλη Χανίων τα οικόσημα των Da Molin και Zangarol).

Διάσπαρτες είναι οι πληροφορίες για μέλη του βενετικού οίκου Trivizan ή Trevizan, κυρίως στην ίδια τη μητρόπολη Βενετία αλλά και στις αποικίες της. Η πόλη καταγωγής τους ήταν το Trevizo. Από τον φημισμένο αυτό οίκο ευγενών, προερχόταν ένας Δόγης της Βενετίας oνόματι Marcantonio Trivizan, με σύντομη θητεία μεταξύ 1553-1554, πορτραίτο του οποίο φιλοτέχνησε ο Tiziano. Δεν έχει ακόμα ερευνηθεί η ενδεχόμενη συγγενική σχέση του δόγη με τον φεουδάρχη της Κισάμου.

Ο Βενετοκρητικός ευγενής Αντρέας Κορνάρος, (ο οποίος πιστεύεται ότι ήταν αδελφός του Βιτζέντζου, του ποιητή του Ερωτοκρίτου), αναφέρει στη διαθήκη του που συντάχθηκε το 1611, μεταξύ πολλών άλλων προσώπων τον κουμπάρο του κύριο Marcantonio Trivizan στον οποίο αφήνει τα μάλλινα υφάσματά του [2].

Η οικογένεια Trivizan συναντάται στο Χάνδακα και στα Χανιά σύμφωνα με την απογραφή του Ant. Trivan του 1644 και κατατάσσεται στους αστούς (cittadini)[3]. Ένα οικόσημο από τα τείχη του Χάνδακα ανήκει στον Benetto Trevizan, αρχηγό του στρατού (capitano generale) μεταξύ 1487-1490.[4]

Δεν είναι γνωστό αν διατηρήθηκε κάποια σχέση μεταξύ των ευγενών Trivizan της Βενετίας και των κλάδων της οικογένειας στην Κρήτη, ή αν με τον καιρό οι τελευταίοι αφομοιώθηκαν με τον ντόπιο πληθυσμό και κατατάχθηκαν στους λεγόμενους βενετοκρητικούς άρχοντες, ή αν έχασαν τον τίτλο τους. Το επίθετο συναντάται μέχρι σήμερα ως Τριβιζάς ακόμα και σε περιοχές εκτός Κρήτης.

Μία μελλοντική έρευνα στο Ινστιτούτο Βυζ/νων και Μεταβυζ/ νων Σπουδών της Βενετίας (όπου φυλάσσονται τα αρχεία της Κρήτης) ελπίζουμε να φέρει  στο φως περισσότερα ιστορικά στοιχεία τόσο για τον ίδιο τον κτήτορα της έπαυλης όσο και γενικότερα για την περιοχή της Κισάμου επί Ενετοκρατίας.



Επισημάνσεις για την αποκατάσταση της βίλλας Trevizan (μέχρι και έτος 2011).



Δυστυχώς, το σπουδαίο αυτό κτίσμα βρίσκεται στις μέρες μας σε πολύ άσχημη κατάσταση, όπως γνωρίζουμε όλοι, παραμελημένο και εκτεθειμένο στη φθορά του χρόνου και των καιρικών συνθηκών, έχοντας υποστεί κατάρρευση μεγάλων τμημάτων κυρίως λόγω του σεισμού του 2006. Αντίστοιχα απαξιωτική είναι η κατάσταση διατήρησης του άλλου λαμπρού Ενετικού κτίσματος της επαρχίας Κισάμου, της βίλλας Retonda στις Καλάθενες, η οποία παρουσιάζει επίσης στατικά προβλήματα και έχει μετατραπεί σε χώρο απόθεσης απορριμάτων.

Σίγουρα η τύχη των μνημείων αυτών θα ήταν διαφορετική αν βρίσκονταν στο εξωτερικό, όπως στην Ιταλία, όπου δίδεται μεγαλύτερη προτεραιότητα από το κράτος στην διάσωση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η στερέωση και αποκατάστασή της βίλλας Trevizan βρίσκεται σε εκκρεμότητα μέχρι σήμερα, παρόλο που έχει κηρυχθεί ως διατηρητέο μνημείο από το 1982 και παρόλο που υπάρχει σχετικός νόμος για την άμεση στήριξη των μνημείων που απειλούνται από φυσικές καταστροφές και χρήζουν άμεσης επέμβασης για λόγους δημόσιας ασφάλειας. (Ν. 3028/ 2002, άρθρο 41).

Βασική αιτία της στασιμότητας αυτής αποτελεί το πρόβλημα του σύνθετου ιδιοκτησιακού καθεστώτος, καθώς δεν έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες απαλλοτρίωσης, η οποία θα έπρεπε να είναι αναγκαστική σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 3028/ 2002. Η ιστορική και καλλιτεχνική αξία τόσο της έπαυλης Trevizan όσο και της έπαυλης Retonda είναι τόσο σημαντική, που το ζήτημα του ιδιοκτησιακού ακούγεται σαν δικαιολογία και δεν μπορεί να στέκεται εμπόδιο. Ωστόσο, ορισμένες προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν για απαλλοτρίωση έπεσαν στο κενό. Θα πρέπει οι σημερινοί ιδιοκτήτες να αλλάξουν στάση και να συνεργαστούν παραχωρώντας στο Δήμο το τμήμα που τους αναλογεί, ως δωρεά, σκεφτόμενοι πρωτίστως το καλό του τόπου μακροπρόθεσμα.

Άλλος λόγος καθυστέρησης είναι ότι στις χρηματοδοτήσεις για τον Πολιτισμό δίδεται προτεραιότητα κυρίως στις αποκαταστάσεις των μνημείων της παλιάς πόλης των Χανίων, στα εκκλησιαστικά μνημεία (Μοναστήρια, ναούς), καθώς και στα οχυρωματικά έργα (τείχη, φρούρια) του Νομού και επομένως λιγότερο στα κτήρια κοσμικού- ιδιωτικού χαρακτήρα που εκ των πραγμάτων έρχονται σε δεύτερη μοίρα.

Πρέπει να επισημάνουμε επίσης ότι δεν έχει ακόμα συνταχθεί μια πλήρης μελέτη αποκατάστασης με ό, τι αυτή συνεπάγεται ( τεχνικές εκθέσεις εργασιών, σχεδιαστική αποτύπωση υπάρχουσας κατάστασης και τελικής πρότασης, προϋπολογισμό δαπάνης κ.ά.), ώστε να ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα χρηματοδότησης (π.χ. ΈΣΠΑ).

Η αποτύπωση που πραγματοποίησε η κ. Σωτηρίου στη διατριβή της στα μέσα της δεκαετίας του ΄80, είναι μεν επιστημονικά ακριβής και πλήρης, αλλά δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή κατάσταση του μνημείου μετά την κατάρρευση μεγάλου μέρους της Βόρειας και Νότιας πλευράς.

Οι σύνθετες και χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες ανάθεσης, σύνταξης και έγκρισης νέων μελετών δρουν ανασταλτικά στην έγκαιρη αποπεράτωση των αρχαιολογικών έργων. Θα μπορούσε το κράτος να δρα πιο ευέλικτα και να αξιοποιεί σε έκτακτες περιπτώσεις τις μελέτες φοιτητών που κάνουν την πρακτική τους άσκηση, ώστε να αποφευχθεί το υψηλό κόστος.

Κρίνεται ως αναγκαία και επιτακτική η δράση της νέας Δημοτικής αρχής Κισάμου σε πρώτη φάση για την εύρεση λύσης στο ζήτημα του ιδιοκτησιακού της βίλλας Trevizan και της βιλλας Retonda μέσω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ή δωρεάς. Εν συνεχεία με την συμβολή της αρμόδιας Αρχαιολογικής Υπηρεσίας (28η ΕΒΑ) πρέπει να εξευρεθούν πόροι για τη αναστήλωση τους. Αντίστοιχα, στα Ροδωπού πραγματοποιήθηκε η στερέωση της ενετικής έπαυλης κατόπιν απαλλοτρίωσης της από το Δήμο Κολυμβαρίου.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα κοινής δράσης φορέων αποτελούν οι Προγραμματικές Συμβάσεις μεταξύ του Δήμου Χανίων και της 28ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με τις οποίες υλοποιούνται αρκετά έργα Πολιτισμού στην πόλη των Χανίων, όπως η πλήρωση της στέγης στα Νεώρια, η ανάπλαση της Δυτικής τάφρου, η αντικατάσταση του τρούλου της Αγ. Μαγδαληνής στη Χαλέπα, η ανακαίνιση των κτιρίων της ΙΛΑΕΚ στην πλατειά Αγ. Τίτου κ.ά.

Πρόσφατα προτάθηκε για ένταξη στο ΕΣΠΑ η μελέτη για την αναστήλωση της Ενετικής έπαυλης και του ελαιοτριβείου στο Καρύδι Βάμου, καθώς ανήκουν στη δικαιοδοσία της Ι. Μ. Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων και όχι σε κάποιον ιδιώτη. Δύο έργα προτάθηκαν στο ΕΣΠΑ από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στην επαρχία Κισάμου και αφορούν σε εκκλησιαστικά μνημεία: α) Η στερέωση και η συντήρηση του βυζαντινού ναού της Αγίας Βαρβάρας στα Λατζιανά και β) Η δεύτερη φάση ανακαίνισης της Ι. Μ. Χρυσοσκαλίτισσας. Έργα αναμφισβήτητα σημαντικά που ελπίζουμε να υλοποιηθούν σύντομα.

Σε πρόσφατο αρχαιολογικό συνέδριο στο Ρέθυμνο παρουσιάστηκε από την αρχαιολόγο κ. Δάφνη Χρονάκη η πορεία αποκατάστασης της ενετικής έπαυλης DeMezzo στη Σητεία από την 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Εκεί ο Δήμος σε συνεργασία με άλλους φορείς είχε προβεί στην απαλλοτρίωση του κτίσματος και εν συνεχεία προχώρησαν οι εργασίες ανάδειξής του. Μια ακόμα προσπάθεια αποκατάστασης (με αρκετές σύγχρονες αταίριαστες παρεμβάσεις) έγινε στη villa Clodio στο Χρωμοναστήρι Ρεθύμνου, για να στεγάσει στρατιωτικό μουσείο (βλ. Φ. Κουγλέρη, στο IA’ Κρητολογικό Συνέδριο)..

Συμπερασματικά, αντίστοιχες με τις προαναφερόμενες ενέργειες χρειάζεται να γίνουν στις περιπτώσεις  της Βίλλας Trevizan και της βίλλας Retonda Καλαθενών, με στόχο την διάσωση δύο σπουδαίων τεκμηρίων της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, πριν να είναι πλέον πολύ αργά. Διότι αν καταρρεύσουν δεν δύνανται να οικοδομηθούν από την αρχή. Η νεοεκλεγείσα αρχή του Καλλικρατικού Δήμου Κισάμου, σε συνεργασία με την Αρχαιολογική υπηρεσία (28η Ε.Β.Α.), οφείλουν να θέσουν από κοινού σαν άμεση προτεραιότητα την διάσωση των σπουδαίων αυτών μνημείων όπως τους αξίζει. Η ανάδειξή τους θα συμβάλλει θετικά  στην προσέλκυση επισκεπτών με πνευματικά ενδιαφέροντα και στην  ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού μέσω ενός δικτύου διαδρομών σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα αξιοθέατα της περιοχής μας.

[1] Βλ. Δ. Σπίθα- Πιμπλή, Τα προικοσύμφωνα στο διαμέρισμα Χανίων, 16ου αι.
[1] Στ. Σπανάκη, Η διαθήκη του Ανδρέα Κορνάρου (1611), Κρητικά Χρονικά Θ, 1955, σελ. 404, σημ. 65.
[1] Μ. Μανούσακα, Η παρά Trivan απογραφή της Κρήτης (1644), Κρητικά Χρονικά Γ’, 1949, σελ. 51, 54.
[1] G. Gerola, Monumenti veneti IV, pp. 198, n. 1.-4.




Εικόνες: 














Eικ. 1: Η Νοτιοανατολική όψη από την Ιταλική έκδοση: Creta Veneziana, 1988.














Εικ. 2: Το οικόσημο στο τύμπανο του αετώματος πάνω από την εξωτερική θύρα του ορόφου. (Gerola, vol. IV).












Εικ. 3: Ασπρόμαυρη φωτογραφία από την εποχή του Gerola το 1905












Εικ. 4: Σχεδιαστική αποτύπωση του Gerola, με βάση την αρχική μορφή του κτηρίου.






[1] Βλ. Δ. Σπίθα- Πιμπλή, Τα προικοσύμφωνα στο διαμέρισμα Χανίων, 16ου αι.
[2] Στ. Σπανάκη, Η διαθήκη του Ανδρέα Κορνάρου (1611), Κρητικά Χρονικά Θ, 1955, σελ. 404, σημ. 65.
[3] Μ. Μανούσακα, Η παρά Trivan απογραφή της Κρήτης (1644), Κρητικά Χρονικά Γ’, 1949, σελ. 51, 54.
[4] G. Gerola, Monumenti veneti IV, pp. 198, n. 1.-4.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου